عوامل جوش صورت و درمان
-
اختلالات هورمونی:
با شروع دوره بلوغ تغییراتی در میزان هورمون های بدن بوجود می آید که می تواند موجب بروز آکنه شود. هورمون نوعی ماده شیمیایی است که از غدد درون ریز بدن ترشح می شود و عملکرد کلی بدن را تنظیم می کند. برخی از هورمونها در یک جنسیت خاص بیشتر ترشح می شوند و باعث تغییرات بدن متناسب با آن جنسیت (زن یا مرد) می شود. بر همین اساس به این نوع هورمونها، هورمونهای جنسی (زنانه یا مردانه) گفته می شود و همین هورمونها هستند که مهمترین هورمونهای مؤثر بر آکنه هستند. علت تظاهر آکنه در سنین بلوغ نیز افزایش ترشح همین هورمونها در این سنین بخصوص هورمون مردانه است. هورمونهای مردانه در مردان از بیضه ها ترشح می شوند. هورمونهای زنانه در زنان از تخمدان ها ترشح می شوند. البته در زنان کمی هورمون مردانه در غدد فوق کلیوی تولید می شود و همین هورمون ها باعث پیدایش آکنه در بسیاری از زنان است. علاوه بر این، در ۷۰% خانم ها، ۷-۲ روز قبل از قاعدگی، آکنه های جدیدی در صورت نمایان می شود که ناشی از عوامل هورمونی از جمله افزایش پروژسترون (یک هورمون زنانه) در این مرحله است.
- ارث:
آکنه در بعضی خانواده ها بیشتر دیده می شود.
- مشکلات روحی از جمله استرس:
مشکلات روحی و استرس باعث افزایش ترشح هورمون های نوع مردانه از غدد فوق کلیوی است که در نتیجه آن ممکن است آکنه افزایش پیدا کند. معمولاً با شروع دوره امتحانات یا مراحل مختلف زندگی که توأم با استرس است آکنه تشدید می یابد. دست کاری جوشها نیز سبب التهاب بیشتر و شدت صدمات آکنه ای می شود.
- آب و هوا:
رطوبت، گرما و تعریق زیاد باعث تشدید آکنه می شود. - اشعه ماوراء بنفش خورشید:
اشعه ماوراء بنفش خورشید ممکن است موجب افزایش آکنه شود. استفاده از ضدآفتاب های مناسب می تواند از این امر پیشگیری کند. - اضافه وزنی:
کسانی که در حال اضافه کردن وزن می باشند، با اضافه شدن وزن یا تعداد آکنه های موجود زیاد می شود و یا برای اولین بار آکنه ها بروز می کنند. - تغذیه:
تا کنون ارتباط مشخصی بین آکنه و رژیم غذایی پیدا نشده است اما ممکن است شدت آکنه با مصرف برخی مواد غذایی مثل شکلات، شیرینی، آجیل، غذاهای چرب و سرخ کردنی (چیپس) بدتر شود. رژیم فاقد تنقلات و محدود کردن دانه های چربی می تواند نقش موثری در کاهش ضایعات آکنه ای داشته باشد. - داروها:
بعضی داروها باعث به وجود آمدن یا تشدید آکنه می شوند. از جمله کورتونها که ترشح سبوم را تحریک کرده و اندازه غدد سباسه را افزایش می دهد. - نژاد:
در سفید پوستان آکنه بیشتر و در زرد پوستان کمتر دیده می شود. - مواد آرایشی:
کلیه مواد آرایشی چرب و روغندار می تواند موجب تشدید آکنه شود. - کم خوابی:
کار کردن بیش از حد و خستگی باعث تشدید آکنه می شود. - عدم تحرک بدنی:
هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی می تواند باعث افزایش آکنه شود. - شغل:
برخی شغلها مانند آشپزی ممکن است بر شدت آکنه بیفزاید.
شدت آکنه و اقدامات درمانی
شدت آکنه در همه افراد یکسان نیست. آکنه می تواند به درجات ضعیف، متوسط و یا شدید تظاهر یابد.
آکنه ضعیف
بصورت کومدون (دانه) های سرسیاه و سرسفید و تعداد اندک پاپول های قرمز رنگ است. این نوع آکنه معمولا نیاز به درمان جدی ندارد و با شستشو و مراقبت پوستی بهتر می شود و معمولاً اثری از خود بر جا نمی گذارد.
آکنه با درجات متوسط تا شدید
بصورت کومدون های سرسیاه و سرسفید و پاپول و پوستول ظاهر می شود یا به عبارت ساده تر تعدادی جوش چرکی نیز در صورت این افراد معمولا دیده می شود. در پوستهای تیره و نیز در افرادی که عادت به دستکاری جوش ها دارند، بهتر است از درمان خوراکی و موضعی استفاده شود. در صورت عدم درمان ممکن است سبب به جای گذاشتن جوشگاه های فرورفته و تغییرات رنگی شود.
آکنه شدید
به صورت جوش های درشت، سفت، دردناک و چرکی ظاهر می شود و حتماً نیاز به درمان دارد.
در صورت عدم درمان مناسب آکنه های متوسط و شدید و بخصوص در صورت دستکاری زیاد، ممکن است آکنه اثرات دائمی (جوشگاههای فرورفته و تغییر رنگ) بر جا بگذارد. امروزه با کمک گرفتن از روش های درمان جدید مثل لیزر و یا تراشیدن پوست و یا لایه برداری می توان تا حد زیادی جوشگاه های ناشی از جوش جوانی را نیز درمان کرد.
ادامه اقدامات درمانی:
درمان آکنه نیازمند زمان است و ممکن است لازم باشد تا چند دوره درمانی را سپری نمایید پیش از آنکه بهبودی بدست آید. درمان معمولا ترکیبی از نظافت مناسب پوست، آنتی بیوتیکهای موضعی یا خوراکی و برخی ترکیبات خاص ویتامین آ است که توسط پزشک تجویز می گردد. توجه داشته باشید که درمان می بایستی تحت نظر پزشک انجام گیرد. توجه به نکات زیر به بهبود شما کمک می کند.
چند نکته درمانی:
- به هیچ عنوان سعی در خارج کردن مواد داخل جوش نکنید. دستکاری جوش باعث تورم و قرمزی بیشتر می شود، احتمال عفونت را می افزاید و نمای آکنه را چند برابر می کند. فشار دادن آکنه همیشه باعث خروج مواد از داخل کومدون نمی شود. گاهی مقداری از مواد داخل کومدون داخل پوست رفته و باعث پاره شدن فولیکول می شود و سبب التهاب بیشتر و تیرگی رنگی پوست می شود. علاوه بر آن امکان زخم شدن پوست وجود دارد که همین زخم شدن باعث بجا ماندن جوشگاه دائمی روی پوست می شود.
- در خانم ها مصرف قرص های ضد بارداری مقدار هورمون مردانه را کاهش داده و به درمان کمک می کند. البته مصرف قرص های ضد بارداری گاهی اوقات موجب بروز آکنه می شود. در این خصوص می بایستی با پزشک خود مشورت کنید.
- نباید بگذارید چربی بر روی پوستتان باقی بمانید. برای این منظور باید از صابون هایی که چربی زدا هستند استفاده کنید. بعضی صابون ها بیش از اندازه چرب هستند و باعث گسترده شدن آسیب و تکثیر سلولی می شوند. توجه داشته باشید که همیشه از صابون هایی استفاده کنید که رنگ و بوی کمتری دارد و ملایم تر هستند. اما درصورتیکه آکنه پوستی زیاد است، صابون های عفونت زدا مثل صابون گوگردی ۲-۱ بار در روز مناسب است. استفاده بیش از حد از صابون های قوی باعث ضخیم شدن و شاخی شدن بیش از حد آکنه می گردد. به یاد داشته باشید اگر از داروی موضعی استفاده می کنید حتماً از صابون های ملایم استفاده کنید. هیچ گاه همراه صابون های قوی درمان موضعی نداشته باشید زیرا موجب خشکی بیش از حد می شود. پزشک معالج، توصیه های لازم را در این خصوص به شما خواهد کرد.
- برای شستشو سعی کنید از لیف استفاده نکنید. سعی کنید همیشه دست تمیز و شسته شده داشته باشید زیرا با خاراندن جوش ها و لمس ناخودآگاه آنها باعث ایجاد عفونت های موضعی جدید می شوید. خانم ها برای پوشاندن آثار آکنه می توانند از مواد آرایشی استفاده کنند. توجه داشته باشید که هر نوع کرم و کرم پودر را به صورت محدود استفاده کنید. استفاده بیش از حد از مواد آرایشی و یا استفاده از مواد آرایشی غیربهداشتی و نامرغوب باعث تشدید آکنه می شود.
- سعی کنید در ساعات بین ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر به مدت زیادی زیر آفتاب نروید زیرا اشعه خورشید باعث تشدید آکنه می شود و اگر ضد آفتاب استفاده می کنید ضد آفتاب شما باید فاقد چربی باشد.
- اگر در منطقه ای با آب وهوای گرم زندگی می کنید سعی کنید پوست خود را خنک نگه دارید و اتاق کار و محل زندگی باید دارای تهویه مناسب باشند.
- ورزش هایی مثل شنا برای پوست مفید است. ورزش های سنگین گاهی باعث بوجود آمدن آکنه می شود.
- همیشه سعی کنید از جنجال و هیاهوی زیاد که باعث عصبی شدن شما می شود پرهیز کنید و در کنار کارهای روزمره ورزش سبکی انجام دهید تا به روحیه شما کمک کند.
- اضطراب، فشار، احساس بیهودگی و پوچی، نگرانی و نارضایتی همه باعث بیشتر شدن آکنه می شود. وقتی چهره خندان و بشاش داشته باشید دیگر آکنه ها خیلی نمی توانند خودنمایی کنند. همه به لبخند شما دقت می کنند تا به آکنه های روی صورتتان! بر اساس نتایج یک آمارگیری ۷۰% افراد خجالتی و ۶۰% افراد مضطرب دارای آکنه اند.
- خانم ها توجه داشته باشند که همیشه پس از طبخ غذا دست و صورت خود را بشویند تا دانه های ریز چربی از روی پوست پاک شود. در آشپزخانه از تهویه هوا و هود استفاده کنید. پنجره ها را باز بگذارید و اجازه دهید هوا جریان داشته باشد.
- برای از بین بردن موهای صورت همیشه راهی را انتخاب کنید که کمترین اذیت و ناراحتی را برای پوست شما دارد. کندن موها بدترین راه ممکن است که خانم ها اغلب از این روش استفاده می کنند مثل موکن های برقی، مومک، بند انداختن که باعث بوجود آمدن یا بشتر شدن آکنه می شود.
- مواد موبر کمترین آسیب را می رسانند به شرطی که پوست شما حساسیت نداشته باشد و از مواد استاندارد و بهداشتی استفاده کنید.
- سعی کنید ساعات خواب خود را طوری تنظیم کنید که ۸ ساعت در شبانه روز بخوابید. بیشترین قسمت این ۸ ساعت باید در شب باشد. هیچ چیز جای خواب شب را نمی گیرد. خواب راحت و کافی باعث شادابی و خوش خلقی شما می شود و رعایت تمام این مسایل باعث کاهش آکنه می شود.
- سعی کنید عاداتی مثل تکیه دادن صورت روی دست، مالیدن صورت و تحریک کردن آن را ترک کنید.
- بعضی مواقع جوش های پیشانی به علت استفاده از ژل یا واکس به وجود می آید که به پیشانی یا جلوی موها مالیده می شود. حدالمقدور از استفاده از این مواد اجتناب کنید.
دیدگاه‌ها (۰)